Z pewnym opóźnieniem dotarła do mnie informacja, że rozstrzygnięty został plebiscyt na Polkę Stulecia, ogłoszony przez Konfederację Kobiet RP. Głosowanie na nietuzinkowe, wspaniałe, dzielne polskie kobiety było klamrą, zwieńczającą obchody setnej rocznicy odzyskania niepodległości. Spośród 23 kandydatek najwięcej głosów otrzymała święta Faustyna, znana przede wszystkim jako głosicielka kultu Miłosierdzia Bożego, autorka "Dzienniczka", w którym opisała swoje duchowe i mistyczne doświadczenia. Kolejnymi zwyciężczyniami plebiscytu były Danuta Siedzikówna "Inka" oraz dr Wanda Półtawska. Głosujący uznali, że takie właśnie Polki należy popularyzować.
Natychmiast sprawdziłam wszystkie kandydatki: były tam m.in. Marianna Popiełuszko i Anna Walentynowicz. Jakoś tak duszno mi się zrobiło w tych sztandarach i kadzidłach, więc złapałam oddech, sprawdziłam raz jeszcze, no i nazwiska Marii Curie-Skłodowskiej naprawdę tam nie było. Zresztą Ireny Sendlerowej czy Ireny Szewińskiej też nie.

Maria Curie-Skłodowska, kobieta, która pokazała gest Kozakiewicza patriarchalnemu społeczeństwu, a już na pewno męskiemu establishmentowi była zbyt wielkim wyzwaniem dla Konfederacji Kobiet RP? Ale przecież nie za to ją honorowano, tylko za to, że wielką uczoną była. Piękny umysł, geniusz oczywiście, ale ile jej zdrowia, energii i talentu poszło w gwizdek tylko dlatego, że musiała iść pod prąd? Pierwsza kobieta we Francji z doktoratem, pierwsza profesorka na Sorbonie, jedna z pierwszych kobiet na świecie z prawem jazdy-pełen szacun! Już w wolnej Polsce, dzięki jej staraniom i ofiarności Instytut Radowy w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii im. MS-C) dwukrotnie otrzymał gram radu, które formalnie przekazali noblistce prezydenci USA: W.Harding i H.Hoover". Ciekawe czy mający podobno nas wkrótce odwiedzić Donald Trump też wystąpi z godnym upominkiem dla uczczenia nominacji św. Faustyny. Kiedy w 1903 roku Królewska Szwedzka Akademia Nauk rozpatrywała kandydatury do Nagrody Nobla, czcigodni, ale męsko szowinistyczni niestety jej członkowie mało jaja nie znieśli, żeby babę utrącić. Długo upierali się, żeby nagrodę otrzymali tylko Pierre Curie i Hendi Becquerel, bo co też taka Mańcia mogła zdziałać: pracownię posprzątać, kitle uprać, pierwiastki odkurzyć...Prasa pisała pobłażliwie: "Panu Curie dzielnie pomaga żona". Dostała wreszcie tę nagrodę, ale nie za odkrycie radu czy polonu, tylko za: "wspólne z mężem badania nad zjawiskiem promieniotwórczości". I tylko dlatego, że Piotr Curie wskazał szanownej Akademii miejsce, gdzie może sobie tę nagrodę wsadzić, jeśli nie otrzyma jej Maria Skłodowska-Curie. Bywają jednak na świecie i przyzwoici mężczyźni, ale żyją krótko. Piotr zginął trzy lata później.

Wielu uczonych mężów nie potrafiło sobie poradzić z umysłowym uczłowieczeniem kobiety, aż wreszcie pojawił się Zygmunt Freud, ojciec psychiatrii. On to stwierdził pierwszy ex cathedra, że kobieta to nie to samo co mężczyzna, ale z pewnością jest to człowiek. Doszedłszy do tego wniosku strzelił sobie w łeb.

Żałobnej wdowie początkowo nie pozwolono oczywiście przejąć katedry po Piotrze Curie, bo jakże to tak, kobieta profesorem na Sorbonie? Ale szczęka wszystkim opadła, kiedy Maria, z przyczyn naturalnych już nie podczepiona pod męża, zgłosiła się po kolejnego Nobla! Oj, byłoż to, było!
W czasie uroczystości 25-lecia odkrycia radu, który uratował życie milionom chorych na choroby nowotworowe, Maria Skłodowska-Curie powiedziała: "Moim najgorętszym życzeniem jest powstanie Instytutu Radowego w Warszawie". Apel ten wywołał tak żywy oddźwięk, że już 17 stycznia 1932 r. placówka ta przyjęła pierwszego pacjenta. Przy klinice powstało Koło Pań, któremu przewodniczyła Prezydentowa Mościcka i Marszałkowa Piłsudska, organizowało ono "aktywną opiekę po leczeniu i przywracanie chorych społeczeństwu i rodzinie". Chylimy kapelusza, drogie panie! W 1984 r. Polski Komitet Zwalczania Raka reaktywowano, jego honorowym przewodniczącym był m.in. Aleksander Kwaśniewski.

W plebiscycie na Polkę Stulecia pośród innych osiągnięć podkreślano, że na podstawie objawień św. Faustyny, powstała modlitwa Koronki do Miłosierdzia Bożego.

W 2015 r. Maria Skłodowska-Curie została uznana przez Szkotów za najbardziej wpływową kobietę 200-lecia jako wybitna fizyczka, chemiczka, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości.
I zupełnie nie wiem, dlaczego nagle przypomniało mi się jak to w dniu meczu o trzecie miejsce Pucharu Świata 19 czerwca 2014 roku, kiedy cały świat zastygł przed telewizorami, Canal+ nadawał transmisję z meczu Korona-Kielce przeciwko Piastowi Gliwice... Proporcjum znaj, mocium panie!
 

Danuta Owczarz-Kowal

Danuta Owczarz-Kowal - filolog orientalny i prawnik. Kiedyś zawarła pewien kompromis ze światem i od tego czasu oboje nieźle sobie radzą. Jest spoko, chociaż świat czasami potrzebuje poprawek... (Montreal)