Gala rozdania Oscarów w 2020 roku odbędzie się już po raz dziewięćdziesiąty drugi. Długo wyczekiwane wydarzenie zaplanowane jest na 9 lutego. 

W Hollywood pierwsze nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej - Oscary wręczono w 1929 roku i tamta ceremonia trwała zaledwie 15 minut. Odbywała się w Hollywood Roosevelt Hotel przy udziale 250 osób. Tę najdłuższą, bo trwającą niemal 4,5 godziny prowadziła Whoopi Goldberg w roku 2002  i oglądało ją za pośrednictwem telewizji kilkaset milionów ludzi na całym świecie. 

W 1929 roku po raz pierwszy Nagrody Akademii przyznano w 13 kategoriach. Obecnie Oscary są przyznawane w 24 kategoriach. W każdej z nich ogłasza się od 2 do 5 nominacji, oprócz kategorii "Najlepszy film" w której od 2009 roku nominowanych jest 10 filmów nie tylko amerykańskich.  

Początkowo Oscary budziły umiarkowane zainteresowanie, a przedstawiciele mediów opuścili pierwszą galę jeszcze przed jej zakończeniem. Do zwiększenia popularności nagród przyczyniły się radio i telewizja. Podczas pierwszej dekady wyniki były podawane do gazet do publikacji o godzinie 23.00 w noc gali. Przestano stosować tę metodę, gdy "Los Angeles Time" zapowiedział zwycięzców zanim rozpoczęła się ceremonia. Do tego incydentu doszło w 1940 roku. W rezultacie od tego czasu Akademia stosuje zapieczętowane koperty i odczytuje nazwiska zwycięzców podczas ceremonii wręczania nagród. Koperty są pilnie strzeżone i przywożone do teatru w asyście ochrony. 

Chwila gdy padają słynne słowa: "The Oscar goes to....." setki tysięcy osób (a może nawet miliony), nie tylko z branży filmowej, wstrzymuje oddech. Poza kopertami zmieniło się także miejsce gali. Na początku lat 40. z hoteli uroczystość przeniesiono do teatrów. Pierwszym z teatrów, w jakich się odbyła był Grauman's Chinese Theatre, a odbywająca się w nim w 1944 roku ceremonia była pierwszą transmitowaną poza granice Stanów Zjednoczonych. Od 2002 roku nagrody są przyznawane w nowo zbudowanym Teatrze Dolby, który wcześniej nosił nazwę Kodak Theatre. 

Pierwsze gale wręczenia nagród Akademii najczęściej miały miejsce na przełomie marca i kwietnia. Począwszy od roku 2004 uroczystości odbywają się w lutym. Ogłaszaną z dużym wyprzedzeniem datę ceremonii przekładano na przestrzeni lat trzykrotnie. Pierwszy raz w 1938 roku z powodu powodzi, jakie nawiedziły Los Angeles, w 1968 z powodu pogrzebu Martina  Luthera Kinga i w 1981 z powodu próby zabójstwa Ronalda Reagana.                 

Nagrody  Amerykańskiej Akademii Filmowej ufundowano w 1927, a więc w tym samym, co samą Akademię, skupiającą amerykańskich filmowców. Dziś jej członkami jest ponad 9 tysięcy osób z całego świata, a są nimi laureaci nagród  minionych lat. Wśród nich także Polacy. 

Po raz pierwszy Oscar trafił do polskiego twórcy w 1942 roku, a dokładniej do Leopolda Stokowskiego - brytyjskiego dyrygenta polskiego pochodzenia za muzykę do filmu animowanego "Fantazja" -  Walta Disneya. W 1954 r. Bronisław Kaper odebrał Oscara za muzykę do filmu "Lili" Charlesa Waltersa, natomiast w 1978 r. Stefan Kudelski otrzymał Nagrodę Akademii Filmowej za całokształt i za zasługi - Award of Merit. Stefan Kuderski był inżynierem dźwięku.

Pierwszym polskim filmem jaki zdobył statuetkę Oscara był krótkometrażowy film animowany "Tango" w reżyserii  Zbigniewa Rybczyńskiego. A było to w roku 1983. Po tym wyróżnieniu przez kilka lat polscy twórcy zdobywali nagrody, ale za nie rodzime produkcje.  I tak Janusz Kamiński - operator filmowy jest dwukrotnym zdobywcą Oscara. W 1994 r. otrzymał go za zdjęcia do filmu "Lista Schindlera" - Stevena Spielberga, natomiast w 1999 r. za zdjęcia do filmu "Szeregowiec Ryan" tego samego reżysera. Wielką dumą dla Polski był Oscar w  1994 dla Allana Starskiego i Ewy Braun  za scenografię i dekorację wnętrz do filmu "Lista Schindlera" -  Stevena Spielberga. 

Mały wyłom w tej liście nagród dla Polaków, ale już za polskie produkcje nastąpił w 2000 roku kiedy to Andrzej Wajda otrzymał honorowego Oscar za całokształt twórczości z rąk Jane Fondy. 

Potem rok 2003 przyniósł statuetkę Romanowi Polańskiemu za reżyserię filmu "Pianista" - film został nakręcony w kooprodukcji z polskimi studiami filmowymi. Nagrodę wręczył mu Harrison Ford w Paryżu, a nie na oscarowej gali.

Jan A.P. Kaczmarek - nasz kompozytor - triumfował w Hollywood w roku 2005 i zdobył Oscara za muzykę do filmu "Marzyciel". W 2008 r. "Piotruś i wilk" - ten polsko-brytyjski film zdobył nagrodę w kategorii najlepszy krótkometrażowy film animowany. 

I wreszcie w 2015 r. po raz pierwszy  Oscara zdobył polski film fabularny w kategorii "Najlepszy film nieanglojęzyczny" - i była to "Ida" w reżyserii Pawła Pawlikowskiego. 

Ubiegłoroczne  nominacje dla polskiego kina były historyczne. "Zimna wojna" Pawła Pawlikowskiego - był nominowany w aż trzech kategoriach: Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, Najlepszy reżyser, Najlepsze Zdjęcia. 

"Zimna wojna" nie zdobyła żadnej statuetki, ale Joanna Kulig i Tomasz Kot, którzy odtwarzali pierwszoplanowe role otrzymali wiele ciekawych propozycji od amerykańskich wytwórni filmowych, które oczywiście przyjęli. Międzynarodowa kariera przed nimi stanęła otworem.   

Z perspektywy polskiej kinematografii mieliśmy już wiele filmów nominowanych do nagród Akademii, ale "Zimna wojna" był pierwszym filmem polskiego twórcy, w którym dominuje język polski.  

Wcześniej był francuskojęzyczny "Trzy kolory: Czerwony" Krzysztofa Kieślowskiego, który nominowany był w 1995 roku w trzech kategoriach: Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, Najlepszy Scenariusz i Najlepszy Reżyser. 

Później był anglojęzyczny "Pianista", który w 2003 roku na siedem kategorii zdobył trzy Oscary (reżyseria, najlepszy aktor i najlepszy scenariusz).

Tegorocznym reprezentantem Polski nominowanym do Oscara w kategorii - Najlepszy Film Międzynarodowy - jest obraz Jana Komasy - "Boże ciało".  

Przypomnę, że w minionych latach nominacje do Oscara otrzymały takie oto polskojęzyczne filmy: w 1964  roku - "Nóż w wodzie" Romana Polańskiego. W 1967 -"Faraon" - Jerzego Kawalerowicza, w 1975 - "Potop" Jerzego Hoffmana. Rok 1976 to "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy. Rok - 1977 - "Noce i dnie" Jerzego Antczaka. W 1980 - były to "Panny z Wilka" Andrzeja Wajdy. W 1982 "Człowiek z żelaza" Andrzeja Wajdy, W 2008 - "Katyń" Andrzeja Wajdy. Rok - 2012 - "W ciemności" w reżyserii Agnieszki Holland. 

Wiele osób zastanawia się, kto poprowadzi Oscary w 2020 roku. Szefowa stacji ABC - Karey Bure, poinformowała, że w tym roku ponownie nie będzie mistrza ceremonii rozdania prestiżowych nagród. Tłumaczy to między innymi tym, że taka forma sprawdziła się w ubiegłym roku. Karey Bure uważa, że gala jedynie na tym zyska. Dzięki temu będziemy mieć możliwość wysłuchania większej ilości utworów muzycznych i obejrzenia krótkich skeczów komediowych. Dużo mówi się również o tym, że taka decyzja dobrze wpłynęła na zeszłoroczną oglądalność Oscarów - ponoć wzrosła aż o 12%. 

Oscary, czyli Nagroda Akademii Filmowej, rokrocznie przyznawana jest przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej w dziedzinie filmu. Nagroda ta jest uznawana za najbardziej prestiżową nagrodę filmową, pomimo że dotyczy głównie kinematografii amerykańskiej. 
 

Bożena Szara 

Bożena Szara - dziennikarka radiowa i prasowa, producentka programów radiowych. Jej artykuły publikowała prasa w Polsce, Grecji, USA i Kanadzie. Pracowała w Co-op Radio w Vancouver. Przez 15 lat była producentką autorskiego programu radiowego Jedynka w stacji CFMB 1280AM. Współpracuje z dziennikiem GAZETA w Toronto. Prowadzi polskojęzyczny program Radio Polonia w Montrealu. Ma dwa koty: Felę i Felka.