11 listopada, obchodzony jest w Kanadzie jako Remebrance Day / Jour du Souvenir Armistice - Święto Zakończenia I Wojny Światowej, ale także dzień pamięci o wszystkich poległych. 

Dzień 11 listopada w Polsce jest obchodzony przede wszystkim jako Święto Niepodległości, 
i to święto niepodległości odzyskanej po 123 latach niewoli.

Polska, dołączając się, jak co rok, do wszystkich obchodzących rocznicę zakończenia wielkiej wojny, równocześnie w tym dniu wspomina wszystkich tych, którzy walczyli o odzyskanie niepodległości. Wspominamy tych, którzy nigdy nie porzucili nadziei o wolnej ojczyźnie, którzy służąc świętej sprawie niepodległości płacili często najwyższą cenę, wygnania z ojczyzny, utraty majątku czy wreszcie składali ofiarę życia. Wspominamy żołnierzy powstań narodowych Listopadowego i Styczniowego, Zesłańców Syberyjskich, żołnierzy Legionów Polskich walczących pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, żołnierzy Błękitnej Armii, członków Polskiej Organizacji Wojskowej, wszystkich innych organizacji zbrojnych, paramilitarnych i tajnych związków działających na rzecz niepodległości. Kto ma o nich pamiętać, jeśli nie my? 

Tak samo z wdzięcznością wspominamy tych wszystkich, którzy w latach 1918-1921 kontynuowali walkę o kształt granic niepodległej Polski: Powstańców Wielkopolskich, Powstańców Śląskich, Orlęta Lwowskie i innych Obrońców Kresów Wschodnich, wreszcie żołnierzy zwycięskiej armii, która w roku 1920 obroniła Polskę i Europę przed "czerwoną zarazą". Bitwa stoczona na przedpolach Warszawy w połowie sierpnia 1920 ocaliła niepodległość Polski. 

Pamiętamy także o polskich mężach stanu, którzy w kluczowych momentach historii Polski potrafili tak jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski i wielu innych działać wspólnie, zgodnie z zasadą "Salus rei publicae suprema lex" - Dobro Rzeczpospolitej najwyższym prawem. Pamiętamy o ich najbliższych współpracownikach, takich jak choćby Kazimierz Sosnkowski, założyciel Związku Walki Czynnej, w okresie legionowym prawa ręka Józefa Piłsudskiego, w czasie uwięzienia przyszłego Marszałka przez Niemców po kryzysie przysięgowym jego wierny i jedyny towarzysz, a od 1918 roku jeden z twórców i dowódców Wojska Polskiego i obrońca ojczyzny latem 1920 roku. 

W tym roku obchodzimy 30 rocznicę upadku komunizmu w Europie, rocznicę odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności. Bez pokojowej rewolucji w Polsce w roku 1989 nie byłoby transformacji systemowej w Europie Środkowej i Wschodniej, a bez tego nie doszłoby do zjednoczenia Europy. Naszym obowiązkiem jest przypominać sobie i innym, że zjednoczenie Europy rozpoczęło się nad Wisłą. 

Jeszcze kilka lat temu wydawało się, że Polska dzięki zakotwiczeniu w NATO i Unii Europejskiej jest bezpieczna i że nic jej nie grozi, że walka o niepodległość to pojęcie przynależące do annałów historii a nie do opisu dzisiejszej rzeczywistości. Widząc to, co dzieje się na Wschodzie, przekonujemy się, że to nasze poczucie bezpieczeństwa jest dość kruche. Za wschodnią granicą Polski, wschodnią granicą NATO i Unii Europejskiej trwa konflikt zbrojny, jego konsekwencje dotykają Polski i innych państw. 

Dzięki członkostwu w NATO i Unii Europejskiej, Polska korzysta z solidnych gwarancji bezpieczeństwa. W NATO i Unii Europejskiej jest bez wątpienia bezpieczniejsza niż poza nimi. Nie jest to jednak bezpieczeństwo zagwarantowane bezterminowo. Wymaga ono umacniania szczególnie dziś. Polsce i wszystkim państwom należącym do euroatlantyckiej wspólnoty wartości potrzeba odpowiedzialnej, wspólnej polityki bezpieczeństwa, solidarności, prowadzenia polityki zrozumiałej dla obywateli i przez nich akceptowanej, polityki umożliwiającej skuteczne odpowiadanie na obecne i przyszłe zagrożenia.

Konkludując chciałbym zachęcić Państwa i Waszych Bliskich do refleksji na sensem obchodów Święta Niepodległości. Dlaczego je obchodzimy? Czy chodzi tu o dość mechaniczne powtarzanie rytuału, w którym główne miejsce zajmuje chwila wspomnień o kilku postaciach i o wydarzeniach sprzed 100 lat? Czy też może zadajemy sobie pytanie, co dla nas znaczy to dzisiejsze święto? Czy w jakikolwiek sposób możemy być albo jesteśmy odpowiedzialni za dziedzictwo poprzednich pokoleń przodków? W jaki sposób możemy to dziedzictwo przekazać kolejnym pokoleniom?
 

Dariusz Wiśniewski 

Dariusz Wiśniewski - historyk z wykształcenia, dyplomata z zawodu, od ponad 25 lat pracuje w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP,  od lutego 2018 r. Konsul Generalny RP w Montrealu.