Święta - jak sama nazwa wskazuje - to czas, w którym się świętuje, a świętowanie w naszej tradycji wiąże się zazwyczaj z biesiadowaniem przy suto zastawionym stole. 

Wigilia to nie jest przecież zwykłe przyjęcie, gdzie można wybrać jedną czy dwie potrawy. Tu liczy się przede wszystkim stół, a na nim 12 potraw. Wszystkich trzeba spróbować i nie ma większego znaczenia, że są postne, bo ilość jaką spożyjemy niejako przekreśla tę postność. Okres świątecznego ucztowania nierzadko staje się prawdziwą zmorą nie tylko dla osób dbających o swoją sylwetkę. Wysokokaloryczne potrawy, ciasta, słodkie napoje i presja bliskich, pod którą trudno odmówić sobie dokładki, to nieodłączny element rodzinnych i przyjacielskich spotkań. Czy jednak faktycznie jest to powód do zmartwień? Czy zamiast wykręcać się, uciekać od stołu, odmawiać sobie wszelkich rarytasów nie lepiej jest powiedzieć sobie: "trudno, jeden czy dwa dni w roku mogę sobie pofolgować"?  Można też pokusić się o przygotowanie świątecznych potraw z większą dbałością o składniki.
 

Mamy więc dwie szkoły. Pierwsza to ta, gdzie jemy, pijemy, popuszczamy pasa i nie przejmujemy naszym biednym żołądkiem ani niestrawnością.  Druga to ta, gdzie nie zmieniamy tradycji, ale staramy się nieco zmodyfikować świąteczny jadłospis i ograniczamy dodawane do potraw: soli, cukru i tłuszczu oraz zastępujemy je zdrowszymi odpowiednikami.   NA ZDJĘCIU: TRUFLE WIELOSMAKOWE

...

Rybę po grecku, można zamienić w bardzo zdrową potrawę, bo ryba i warzywa stanowią lekką, pożywną dietę. Pod warunkiem, że zamiast panierowania i smażenia ryby - upieczemy ją.  Do sałatki jarzynowej dodajemy połowę majonezu, a połowę - jogurtu naturalnego. Będzie lżejsza i w smaku i pod kątem kaloryczności.

Bardzo zdrową potrawą jest również śledź w oleju. Pod warunkiem, że dodamy go sami i że będzie to olej tłoczony na zimno. Uzyskamy wówczas potrawę bogatą w białko i kwasy omega. Do ciast zamiast cukru możemy dodawać syrop klonowy, z agawy, stewię albo xylitol, które są zdrowszą jego alternatywą. Zamiast mąki pszennej możemy użyć mąki migdałowej, słodkich ziemniaków albo czerwonej fasoli. Te "odchudzone" ciasta też są pyszne.

Odkąd zainteresowałam się zdrową kuchnią, przez cały rok wypiekam tylko bezgrzeszne słodkości i nawet na święta nie zmieniam składników. 

Oto moje autorskie przepisy na pyszne i zdrowe świąteczne łakocie. 
 
 

...

Orzechowiec z owocami Składniki:  Daktyle, mąka migdałowa, syrop klonowy, extrakt wanilii, sok z cytryny, orzechy nerkowce, mleko migdałowe, porzeczki, truskawki.  Przygotowanie:  Nerkowce bez soli (najlepsze są białe orzechy) moczymy przez noc lub zalewamy gorącą wodą i wtedy są gotowe do blendowania po 2 godzinach.

Do orzechów dodajemy mleko migdałowe lub kokosowe, sok z cytryny, syrop klonowy lub miód. Wszystko dokładnie mieszamy i odstawiamy do lodówki. 

Przygotowujemy spód orzechowca. Wypestkowane daktyle zalewamy gorącą wodą, a następne rozdrabniamy ostrym nożem. Zagniatamy z mąką migdałową, extraktem wanilii i wyrabiamy jak ciasto do pełnego połączenia składników. Masę wkładamy do foremek (albo zwykłej tortownicy wyłożonej folią spożywczą), rozprowadzamy równomiernie po dnie i starannie ugniatamy. Schłodzoną masę orzechową przekładamy do formy, tak by powstały dwie warstwy. Odstawiamy ponownie do lodówki. Po godzinie nasze ciasto wyjmujemy z formy i dekorujemy wg. uznania. Ja mniejszy torcik posypałam mąką migdałową i położyłam na nim gałązkę porzeczek, a większy torcik ozdobiłam truskawkami z syropem klonowym. 
 
 

Trufle wielosmakowe Składniki:  Daktyle (ja używam pasty daktylowej bez żadnych dodatków), tahini, mąka migdałowa, gorąca woda. Przygotowanie: Wszystkie składniki mieszam na jednolitą masę, którą dzielę na 3 równe części, by nadać truflom indywidualny smak.

...

Część I - sezamowa. Do tej masy dodaję dużo ziarenek białego sezamu i 1 łyżkę extraktu wanilii. Wszystko mieszam i obtaczam w ziarenkach sezamu białego.

Część II - borówkowa. Do tej masy dodaję nasączone wcześniej koniakiem borówki i mieszam dokładnie. Obtaczam w wiórkach syropu klonowego (maple flakes). 

Część III - orzechowo - czekoladowa. Do tej części masy dodaję rozdrobnione, ale nie zmielone orzechy, pecan, kakao i koniak. Wszystko mieszam dokładnie i obtaczam w czarnym sezamie. Przed podaniem na stół wkładam na 2 godziny do zamrażalnika, a później przechowuję w lodówce w zamkniętym pojemniku. 
 

Kulki orzechowe z suszonymi owocami

Bazą są upieczone słodkie ziemniaki. 

Do upieczonych, wystudzonych ziemniaków dodaję rozdrobnione, ale nie zmielone orzechy, suszone rozdrobione śliwki, daktyle, morele, kakao i koniak. Wszystko mieszam dokładnie, w rękach formuję kulki i obtaczam w wiórkach kokosowych. Przed podaniem na stół wkładam na 2 godziny do zamrażalnika, a później przechowuję w lodówce w zamkniętym pojemniku. 
 
 

...

Muffinki z czerwonej fasoli Składniki na ciasto:  1 puszka fasoli czerwonej, 2 jajka, 1 banan, 3 łyżki prawdziwego kakao, 3/4 szklanki ksylitolu lub 1/2 szklanki miodu, 2/3 łyżeczki proszku do pieczenia, 3 łyżki oleju (najlepiej kokosowy). Przygotowanie:  Dokładnie płuczemy fasolę i przesypujemy ją do dużej miski. Dodajemy do niej jajka, olej, banany, kakao, sodę i miód lub ksylitol.

Bardzo, bardzo dokładnie miksujemy bo jeśli masa nie będzie dostatecznie roztarta, może się kruszyć po upieczeniu. Gotową już masę przelewamy do formy muffinkowej i pieczemy od 40 do 50 minut (po wyciągnięciu z piekarnika ciasto może być trochę płynne, gdy się ochłodzi konsystencja się poprawia). Pod koniec pieczenia muffinków w gorącej kąpieli przygotowujemy polewę rozpuszczając olej kokosowy i mieszając go z kakao i miodem. Upieczone muffinki dekorujemy polewą i owocami. Muffinki najlepiej smakują po kilku godzinach, ale zapach jest tak nieziemski, że trudno wytrzymać.
 
 

Róże jabłkowe. (ten przepis jest z youtube)  Składniki:  Kilka jabłek, ciasto filo, sok z cytryny, dżem pomarańczowy lub brzoskwiniowy.  Przygotowanie:  Jabłka umyć, przekroić na pół, wyjąć gniazda nasienne i pokroić ostrym nożem w bardzo cienkie plasterki. Do miski z ciepłą wodą i sokiem z cytryny wrzucić plastry jabłka.

...

Poczekać kilka minut by stały się elastyczne i by można było je łatwo zwijać w kwiaty róży. Gotowe ciasto filo pokroić na paski, posmarować je dżemem i układać na nich plasterki jabłka, tak by zachodziły jeden na drugi. (można podpatrzeć w jaki sposób to robić na youtube, wpisując hasło: róże jabłkowe) Gotowe kwiaty piec w formie na mufffiny. 350 F, ok 35 - 40 minut. Należy pilnować, by się zbytnio nie przypiekły. Po wyjęciu z piekarnika i ostudzeniu posypać stewią lub cukrem pudrem, przyozdobić listkami mięty. 

Na zakończenie życzę wszystkim wesołych świąt. Niech będzie radośnie, ciepło i miło. Przy stole życzę atmosfery pełnej śmiechu wśród aromatów pysznego  jedzenia. Jedzmy i pijmy z umiarem, zdrowo i smacznie.

Bożena Szara 
 

Jej artykuły publikowała prasa w Polsce, Grecji, USA i Kanadzie. Pracowała w Co-op Radio w Vancouver. Przez 15 lat była producentką autorskiego programu radiowego Jedynka w stacji CFMB 1280 AM. Współpracuje z dziennikiem GAZETA w Toronto. Prowadzi polskojęzyczny program Radio Polonia w Montrealu: www.radiopolonia.org. Ma dwa koty: Felę i Felka.