.

MAGAZYN PANORAMA
352 Bergevin, Suite 6 
Lasalle, Qc
H8R 3M3 

E-mail: kontakt@panoramanews.org

Tel. (514) 367-1224 
Tel. (514) 963-1080



 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Praga jak narkotyk

Pisarka o dramatycznym losie - Tecia Werbowski otrzymała na początku kwietnia medal za szerzenie dobrego imienia czeskiej kultury. 

"Nawet jeśli nie urodziłeś się w Pradze, powinieneś mieć przynajmniej możliwość tam umrzeć... Praga działała na mnie jak narkotyk" - wyznaje główny bohater powieści "Ściana między nami". Autorka - Tecia Werbowski, 86-letnia pisarka mieszkająca w Montrealu, opublikowała 14 książek, wiele z nich poświęconych Pradze. Przyjechała do stolicy Czech, aby odebrać nagrodę Artis Bohemiae Amicis, przyznawaną przez Ministra Kultury Czech za promowanie dobrego imienia czeskiej kultury. Medal odebrała w praskim Pałacu Nostice. 

Urodziła się jako Estera Sternschussová w 1939 roku we Lwowie, który wówczas należał do Polski. Jej żydowscy rodzice ukryli córkę w rodzinie polskich nauczycieli.  Przeżyła całą wojnę pod nazwiskiem Teresa Paduchová pełniąc rolę siostrzenicy pary, u której mieszkała. Jej rodzice również dożyli końca wojny - ojciec jako członek ruchu oporu, matka dzięki fałszywym dokumentom. Jednak los brata dziewczynki, starszego o cztery lata, ukrywanego przez inną rodzinę zakończył się tragicznie. Ktoś doniósł na nich i wszyscy zostali zastrzeleni.

Po 1945 roku przyszła pisarka przeprowadziła się do Pragi wraz z matką, która pracowała jako dyplomata w Ambasadzie Polskiej. Dziewczyna zakochała się w stolicy Czech, później ukończyła tam studia filozoficzne i poznała swojego męża, polskiego muzyka. Zamieszkali w Polsce. Gdy w 1968 r. w kraju narastała nowa fala antysemityzmu wyemigrowała do Kanady do Montrealu.
W Kanadzie poświęciła się pracy społecznej, pomagając polskim i czeskim emigrantom. Pracowała również poza Kanadą, na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Kamerunie i Kirgistanie. Na początku lat 80. napisała swoją pierwszą książkę po francusku: "Le mur entre nous" i opublikowała ją pod pseudonimem Tecia Werbowski. Opowiada historię kobiety, która w wieku osiemnastu lat dowiaduje się, że ludzie, którzy ją wychowali, nie byli jej rodzicami, i o jej próbie subtelnej zemsty. 

Pavel Kohout napisał później sztukę opartą na prozie zatytułowaną "Kyanide o páté" ("Cyjanek o piątej"), która była wystawiana w kilku krajach. W tym roku spektakl zaprezentował Teatr Miejski w Mladá Boleslav, Premiera odbyła się 2 maja.

Powieść Tecii Werbowskiej "Senne życie" była wystawiana przez Arnošta Goldflama  w Teatrze Narodowym. Werbowski w innych swoich książkach powraca do tematu Czechosłowacji przed i po upadku totalitaryzmu, na przykład w pozycjach: "Wspomnienia z Pragi" oraz "Ich bin Prager", którą zadedykowała Milanowi Kunderze, W 2009 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej przyznało jej srebrny medal za promowanie dobrego imienia Republiki Czeskiej na świecie.

W 2025 podczas wręczania jej nagrody Artis Bohemiae Amicis w Pałacu Nostice w Pradze pani Werbowski powiedziała: "To dla mnie okazja, żeby spotkać się z przyjaciółmi, pożegnać się z Pragą, a może nawet napisać o obecnej atmosferze w Czechach". 
 

Vladimír Ševela - "Hospodarske Noviny".

 


PANORAMA - MAGAZYN RADIA POLONIA CFMB 1280 AM, MONTREAL, KANADA
Tel: (514) 367-1224, (514) 963-1080, E-mail: kontakt@panoramanews.org
Designed and maintained by Andrzej Leszczewicz
WSZELKIE PRAWA ZASTRZEŻONE
ZALOGUJ SIĘ