Nie bądźcie obojętni, gdy widzicie kłamstwa historyczne. Gdy przeszłość jest naciągana do potrzeb polityki. Gdy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana. Gdy jakakolwiek władza narusza przyjęte umowy społeczne. Pamiętajcie o XI Przykazaniu: "Nie bądź obojętny" - mówił Marian Turski w czasie uroczystości 75-lecia wyzwolenia Auschwitz. 

"Tak się sprawdza to, co kiedyś powiedział mi pan prezydent Austrii. Auschwitz nie spadł z nieba. Tuptał, zbliżał się małymi kroczkami. Aż stało się to, co stało się tutaj" – ostrzegał 27 stycznia 2020 zebranych na uroczystości obok Bramy Śmierci były więzień obozu - Marian Turski. Swoje niezwykłe przemówienie skierował do "córki, wnuków, ich rówieśników", ostrzegając przed naruszeniami demokracji i praw człowieka, które najpierw drobne, mogą doprowadzić do faszyzmu. Przekonywał do "XI Przykazania: Nie bądź obojętny".

Poniżej przejmujące przemówienie Mariana Turskiego.

- Nie doczekam już kolejnego jubileuszu.
- Chciałbym coś powiedzieć mojej córce i wnukom, a także ich rówieśnikom.
- Po tylu latach od wojny młodzi ludzie są znużeni tym tematem i ja ich rozumiem. 

Nie będę więc opowiadał o moich cierpieniach i o tym, jak kończyłem wojnę ważąc 32 kilogramy. Nie będę też mówił o tragedii rozstania z najbliższymi, kiedy widzisz po selekcji, co ich czeka. Nie, nie będę o tym mówił. Chciałbym mówić o Was - o młodych ludziach.
"Auschwitz nie spadło z nieba". - Może to banalne, ale zastanówmy się nad tym i przenieśmy się na chwilę myślami we wczesne lata 30-te do Berlina.
- W Berlinie pojawia się ławka, a tam napis: Żydom nie wolno tu siedzieć. Nie jest to miłe, ale jest tyle ławek... można usiąść w innym miejscu - mówi ocalony. Obok pływalnia: Żydom wstęp wzbroniony. No, nie jest to przyjemne, ale w Berlinie tyle miejsc do kąpania się, jakoś to będzie. Dalej napis: Dzieciom żydowskim nie wolno się bawić z dziećmi niemieckimi, dalej: Żydom sprzedajemy żywność tylko do 17:00. Wszystko sobie jakoś tłumaczymy. Dlaczego? Bo oswajamy się z myślą, że można kogoś wykluczyć i stygmatyzować.
- I tak stopniowo, dzień za dniem ludzie zaczynają przywykać do myśli, że ta mniejszość jest inna i może być wypchnięta ze społeczeństwa. To już jest straszne i niebezpieczne. To początek tego, co za chwilę może nastąpić.
- Później wszystko postępuje szybko i gwałtownie. Zakazy pracy, getta i zagłada.
- I tutaj sprawdzają się słowa prezydenta Austrii - Auschwitz nie spadł z nieba, on dreptał małymi kroczkami, zbliżał się, aż stało się to, co znamy.
- Zagłada może być wszędzie. Jeśli nie szanuje się praw człowieka i praw mniejszości - to się może powtórzyć.
- Mój najbliższy przyjaciel wymyślił XI przykazanie, które jest doświadczeniem zagłady i epoki pogardy. Brzmi ono: Nie bądź obojętny. I to chcę powiedzieć młodym ludziom: Nie bądźcie obojętni. Jeśli widzicie kłamstwa historyczne - nie bądźcie obojętni. Jeśli widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki - nie bądźcie obojętni. Jeśli widzicie, że jakaś mniejszość jest prześladowana - nie bądźcie obojętni.
- Jeśli będziecie obojętni, to nawet się nie obejrzycie, a jakieś Auschwitz spadnie na was z nieba".