ARTYSTA PATRZY NA ŚWIAT
Nadeszły trudne czasy dla
sztuki. Może nigdy nie były łatwe, zawsze artysta-malarz, pisarz, aktor,
zależny by?od odbiorcy, mecenasa, od środowiska, w którym przyszło mu
ży?i tworzy? W starożytnej Grecji artysta traktowany by?jak rzemieślnik,
nie wywyższano jego osoby ani talentu, ale ju?efekt jego pracy: budowle,
rzeźby, ceramika, tragedie czy komedie, ceniono, analizowano, chwalono.
Arystoteles dowodzi?terapeutycznej funkcji sztuki, która poprzez głębokie
przeżycie - katharsis, wyzwala skrywane emocje i oczyszcza. Dla Platona
piękno łączyło si?z prawd? stanowiły jedność.
Wiele wieków później, Fiodor
Dostojewski, wielki pisarz i znawca duszy ludzkiej, napisa? że: "jedynie
piękno jest nieodzowne do życia, gdy?bez piękna nic ju?nie będzie do
zrobienia na tym świecie".
Kanony piękna i odczucie
tego, co si?podoba, zmieniały si?diametralnie na przestrzeni epok. Zasady
harmonii, proporcji, środków wyrazu, które były gwarantem piękna w jednym
stylu artystycznym, wraz z nowymi poszukiwaniami ulegały zmianom, często
zaprzeczając poprzednim formom ekspresji. Nie zmienia?si?jednak fakt,
że piękno, jako najwyższa wartość estetyczna, może by?przedmiotem bezinteresownej
kontemplacji, a zdolnym do takiego zachwytu jest tylko człowiek. Przeżycie
estetyczne, łączone jest z potrzeb?przeży?duchowych. Polski filozof i
historyk sztuki, Władysław Tatarkiewicz uważa? rozwijając myśl starożytnych
filozofów, że każdy człowiek potrzebuje piękna, że wraz z dobrem i prawd?
piękno tworzy trzy najwyższe wartości w życiu ludzkim.
Tak więc sztuka, która ma
w sobie moc stwarzania piękna, jest zjawiskiem wzbogacającym życie, rozwija
duchowo i estetycznie odbiorc? a czasem nawet niesie ładunek energetyczny,
ożywczy, dając pozytywn?energi? Sztuka powstająca współcześnie - obrazy,
rzeźby, instalacje, prace video, jest powiązana pępowin?z nasz?rzeczywistości?
Dziwimy si? że tak mało piękna, harmonii, estetyki, czy nawet etyki, w
dziełach współczesnych artystów, jednak to twórca właśnie, jak membrana,
odbiera, a potem interpretuje bodźce ze świata. Jaka mam by?sztuka czasów
naszej chaotycznej, szorstkiej duchowo współczesności?
"Artyst?jest si?dlatego,
że si?wie co? czego inni nie wiedz? - w tej sentencji kryje si?nie
tylko ten tajemniczy talent, ale równie?nadwrażliwość, odwaga działania,
ciekawość, wizjonerstwo, bezkompromisowość w realizowaniu siebie. Jaka
jest tożsamość współczesnych artystów - kim s?i co mówi?o nich ich prace?
Co wyróżnia artystów w czasach chaosu i dostępności artystycznych środków
produkcji, gdy każdy może namalowa?obraz, tworzy?grafik?komputerow?
napisa?i wyprodukowa?książk? Artysta święty, wyjątkowy i przeklęty jednocześnie,
bo "inny", a z "inności? większość ma kłopot. Inność jest niewygodna,
niepokoi, mąci spokój, cho?przecie?spokój to podłość duchowa. Aby ży?
autentycznie, prawdziwie, trzeba szarpa?si? błądzi? walczy? myli?si?
zaczyna? porzuca? znów zaczyna?i wiecznie walczy? traci? dąży? Spokój
jest portem, do którego niekiedy zawijamy, ale zawsze, prędzej czy później,
musimy go opuści? W tym procesie rozwoju, poszukiwa? zadawania fundamentalnych
pyta? pomagaj?nam właśnie artyści, którzy niepokoj?nas, chc?z nami
dialogowa?przez swoje dzieła, chc?nam co?opowiedzie?
Spotkanie z dziełem sztuki
nie zawsze jest "miłości?od pierwszego wejrzenia" - wymaga skupienia,
by odszyfrowa?kod, w jakim przekaza?nam twórca swoj?koncepcj? wymaga
wysiłku, by zrozumie?i nawiąza?dialog z prac?
Czy sztuka pomaga ży? Sama
w sobie sztuka "nie działa". To człowiek wydobywa ze sztuki i uruchamia
jej i swój potencja? Żeby sztuka działała na człowieka w sposób etyczny,
musi on posiada?swój własny etos, bowiem jest to dialog partnerów.
Warto otworzy?si?na przeżycie
artystyczne. Piękno, dobro, prawda umieraj?każdego dnia przez nas i ożywaj?
dzięki nam. " A przecie?każdy rodzi si?z gwiazd? której światło jest
silne i słabe - trzeba tylko tej gwieździe dochowa?wierności". /Adam Zagajewski/
PS. Tekst dedykuj?dzielnym
artystom PAAC, którzy tworz?na emigracji w Kanadzie, pomimo wszystko.
Katarzyna Szrodt
|
.