KRYTYKA
MUZYCZNA
Krytyka
muzyczna nie jest działem muzykologii ani teorii muzyki. Jest natomiast
częścią kultury, która bez krytyki nie może się obyć. Krytyka muzyczna
różni się od dziennikarstwa muzycznego tym, że nie ogranicza się do informacji,
ale pozwala na wartościowanie dzieł muzycznych i sposobów ich wykonania.
Funkcja krytyka wyrasta więc ponad zwykłe dziennikarstwo. Pojawiają się
często głosy, że krytycy są niepotrzebni, bo nie są w stanie zmienić osobowości
artystów, którzy są rzekomo niesterowalni. Dlatego wielu kompozytorow i
wykonawców ignoruje sądy o ich pracy artystycznej. Ta niechęć nie ma jednak
uzasadnienia, bo przecież dzięki krytyce można potwierdzić ich powodzenie,
ale i wskazać na niedostatki. Samo "krytykanctwo" nie jest głównym
celem piszącego recenzje z koncertów, często jest nim właśnie
wylansowanie artystów. W odbiorze społecznym nie byliby oni znani
gdyby nie praca krytyków. Użyteczność ich polega na tym, że zajmując się
oceną dzieł i wykonań, informują zarazem o kompozytorach, drogach kariery
wykonawców, ich interpretacji, rodzaju dźwieku. Dobry krytyk powinien
być kompetentny w swojej dziedzinie, musi znać dobrze literaturę muzyczną
i powinien być obeznany z różnymi interpretacjami. Dziś, w dobie internetu
czy mp3 ma pod tym wzgledem ułatwione zadanie. Podobnie jak krytyk
teatralny krytyk muzyczny musi rozumieć treść ocenianego dzieła.
Nie można bowiem pisać o utworach muzycznych bez znajomosci ich sensu.
Poznanie zawartości dzieła i obiektywna ocena interpretacji tego
co jest zawarte w partyturze dają dopiero gwarancje wiarygodnego osądu.
Parający się krytyką powinien mieć własne zdanie i poglądy i nie ulegać
postronnym sugestiom. Recenzent musi być uczciwy wobec siebie, wrażliwy
i otwarty, biorąc odpowiedzialność za każde słowo, które może urazić a
nawet zniszczyć artystę, ale może go też wypromować. W tym zawodzie
bardzo ważna jest też łatwość w posługiwaniu się piórem. Wiadomo
nie od dziś, że wśród recenzentów, podobnie jak i wśród zwykłych odbiorców
muzyki, występują rozbieżności w ocenach. Wynikają one z przyjęcia różnych
kanonów i preferencji, różnicy w ocenach estetycznych, stosunku emocjonalnego
itd. Znaczenie ma również przepaść pokoleniowa. Młody krytyk będzie bardzej
otwarty na świeże innowacje interpetacyjne aniżeli ten z kilkudziesięcioletnim
stażem.
Większość
muzykologów nie zajmuje się krytyką zdając sobie sprawę z trudności połączenia
dzialalności krytycznej z naukową. Muzykolodzy badają muzykę z perspektywy
czasu, z dystansu, natomiast krytycy muszą reagować natychmiast na
wszelkie muzyczne wydarzenia. Wiąże się z tym obecność na koncertach, premierach
operowych, konkursach. Z dnia na dzień muszą przedstawić recenzję z festiwalu,
pisać na gorąco, posługiwać się językiem prostym by dotrzeć do największego
grona czytelników. Ich przekaz musi być czytelny i zwięzły. Masowy
dostęp do prasy sprawia, że osąd krytyka oddziaływuje szeroko na kształtowanie
obrazu kultury muzycznej. Jesli ten osąd sprawdza się systematycznie to
wzrasta autorytet krytyka.
|
.