PEDAGOGIKA
MUZYCZNA
Nauczanie
muzyki realizowane jest w szkołach muzycznych, częściowo
w szkołach ogólnokształcących (śpiew, słuchanie muzyki) oraz w ramach aktywności
pozalekcyjnej (chór, zespoły taneczne, zespoły instrumentalne). Dzisiejsze
kształcenie muzyczne korzysta też z udogodnień technicznych
takich jak płyty, radio, TV czy internet. Jednak główna rola
w kształceniu muzycznym przypada pedagogom-muzykom. W nauczaniu gry
na instrumencie obowiazują lekcje indywidualne. Będąc sam na sam
z uczniem, nauczyciel przekazuje mu swoją wiedzę, kształtuje psychikę,
osobowość i wychowuje przez bezpośredni kontakt. Na zajęciach zbiorowych
(zespoły instrumentalne czy chóry), młodzież uczy się społecznej integracji.
Nauczyciel muzyki powinien być wzorem dla ucznia i chętnie
dzielić się z nim swoim doświadczeniem zarówno artystycznym
jak i życiowym. Dobry nauczyciel musi być kompetentny i odpowiedzialny
za wychowanka, którego prowadzi. Poczucie odpowiedzialności jest głównym
imperatywem w działalności pedagogicznej. Jeśli efekty pracy nauczyciela
odbiegają od oczekiwań to powinien on odważnie wyrazić węwnetrze niezadowolenie
i poczuć się częściowo winnym. Nauczyciel musi też znać swoje "talenty"
pedagogiczne i unikać wyzwań, którym nie jest w stanie sprostać.
Błędy popełnione w pracy pedagogicznej mogą ujawnić się po wielu latach,
kiedy na ich skorygowanie może być za póżno. Dlatego odpowiedzialność musi
towarzyszyć pedagogom przez cały okres ich dzialalności. Ani
tresura, ani monotonny trening czy moralizowanie nie są dobrymi metodami
w pracy nauczyciela muzyki. Musi on wczuć się w psychikę ucznia,
starać się odczuć duchową z nim bliskość - wówczas łatwiej o lepsze rezultaty.
Nauczyciel obowiązany jest nauczyć ucznia metod pracy. Powinien
wskazać jak osiągnąć najlepsze wyniki w sposób najbardzej efektywny. Pomagają
w tym metodyczne podręczniki, ale muszą one być zaadoptowane do konkretej
szkoły i ucznia. Są bowiem uczniowie zdolni, i tacy którym nauka
muzyki sprawia większe trudności. Jednym z ważniejszych atrybutów nauczyciela
jest zdolność komunikowania się. Ale aby potrafić umiejętnie dotrzeć
do ucznia trzeba poznać jego psychikę i zdolności. A w skład zdolności
wchodzi nie tylko słuch muzyczny i poczucie rytmu, ale także pamięć muzyczna
i zdolności manualne. Ważna jest też wyobraznia muzyczna, a dbałość
o jej rozwój to jedno z najistotniejszych zadań pedagoga. Doświadczony
pedagog nie zniewala uczniów lecz stara się usunąć wszelkie bariery
w rozwoju ich wyobrazni. Każdy instrument wymaga innego typu
specyficznych uzdolnień, dlatego często po pewnych niepowodzeniach
w graniu, np. na fortepianie, istnieje możliwość zmiany instrumentu.
Bardzo pożądaną cechą nauczyciela muzyki jest cierpliwość. Jest ona
wyjątkowo ważna zwłaszcza w pierwszej fazie nauczania muzyki, czyli
od samych podstaw. Należy wówczas mozolną pracą nauczyć i wdrożyc
ucznia do respektowania wszelkich elementów utworu (palcowanie, akcenty,
frazowanie itd.). W późniejszych latach nauki rola nauczyciela jest
raczej kierująca i sugerujaca, jakoże zaawansowany uczeń sam poniesie
ostateczną odpowiedzialność za kształt wykonywanego utworu.
Wiadomo
że nauka w szkole muzycznej wymaga wiecej trudu niż w zwyklej szkole publicznej.
Dlatego duża część młodzieży rezygnuje przedwcześnie z dalszego kształcenia
ze względu na brak czasu na ćwiczenie, zmęczenie czy zniechęcenie. Oni
to pracując pózniej w różnych zawodach przyznają, ze szkoła muzyczna
dała jej coś niewymiernego co wciąż procentuje. Długofalowe korzyści z
nauki muzyki to radość z możliwości grania, znajomość literatury
muzycznej, przyjemność słuchania muzyki. Dzięki graniu na instrumencie
nabiera się zamiłowania do muzyki, a rozbudzona w dzieciństwie wrażliwość
daje znać w wieku dojrzałym. Inne korzyści wyniesione ze szkoły muzycznej
to poczucie indywidualnego traktowania, mniejsze uleganie wpływom grupy,
przyzwyczajenie do dyscypliny. Przeprowadzone badania potwierdzają
pozytywny wpływ uprawiania muzyki na rozwój osobowości człowieka.
|